Arts-microbioloog Jan Kluytmans verdient aan coronatesten. Als lid van het Outbreak Management Team (OMT) adviseert hij gelijktijdig over het testbeleid en over de inzet van sneltesten, een bron van inkomsten voor zijn laboratorium en hemzelf. Maar dat financiële belang heeft hij niet gemeld. Het RIVM ontkent het bestaan van een belangenconflict. Dit is niet het eerste incident rond belangenverstrengeling in het OMT: eerder al kwam de dubbele pet van collega Ann Vossen in beeld.
De witte jas zit hem als gegoten. Minister Hugo de Jonge (CDA) van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is op 7 oktober op bezoek bij Microvida, het laboratorium van het Amphia Ziekenhuis te Breda. Hij wordt ontvangen door arts-microbioloog Jan Kluytmans, een autoriteit op gebied van testen.
Aanleiding voor het gearrangeerde persmoment is een demonstratie van een coronasneltest, die Microvida onder leiding van Kluytmans heeft onderzocht en goedgekeurd. De Jonge krijgt goed nieuws: hij test negatief en hij kan zijn fel bekritiseerde testbeleid een boost geven.
Kluytmans vertelde op 10 september in het tv-programma Op1 al over zijn leidende rol in het onderzoek naar deze nieuwe technologie, die de testcapaciteit sterk zal vergroten. Hij was toen voorzichtig optimistisch over de uitkomst. De dag van zijn ontmoeting met De Jonge schuift hij opnieuw bij Op1 aan, nu met een blijde boodschap: de sneltest is ‘beter dan hij had durven hopen’.
De betrokkenheid van deze Bredase arts bij de sneltesten is geen toeval. Als expert op het terrein van labdiagnostiek adviseert hij de minister al sinds de uitbraak van de pandemie in maart over het testbeleid. Kluytmans is lid van het Outbreak Management Team (OMT), het belangrijkste adviesorgaan van het kabinet inzake de bestrijding van de pandemie. Binnen het OMT is hij lid van de werkgroep Antigeentesten (sneltesten), onder leiding van Marion Koopmans.
In dat kader leverde Kluytmans een bijdrage aan de positieve sneltestadviezen voor De Jonge. Bovendien keurde hij de sneltest van fabrikant Becton Dickinson goed voor gebruik door de GGD, die opdrachtgever is van zijn laboratorium. De Jonge besloot eind oktober om sneltesten grootschalig in te zetten in de XL-teststraten en de gewone teststraten van de GGD.
Onafhankelijk advies
Zulke adviezen dienen onafhankelijk te zijn. Wetenschappers moeten daarbij immers alleen aan de volksgezondheid denken, niet (ook) aan hun portemonnee. Anders is er sprake van dubbele petten. Daarom moeten leden van het OMT een belangenverklaring ondertekenen, op grond van de Code ter voorkoming van oneigenlijke beïnvloeding door belangenverstrengeling.
Ook Kluytmans heeft deze verklaringen ingevuld; ze staan op de website van het RIVM (25 februari en 12 oktober). In de (vrijwel identieke) documenten verklaart hij geen persoonlijke financiële belangen te hebben. Daarbij gaat het om de vraag of het advies dat hij geeft ‘op welke manier dan ook’ financieel voordeel kan opleveren. Volgens de verklaring moeten we dan denken aan een dienstverband bij een bedrijf dat kan profiteren van een advies, of een aandelenbelang in zo’n bedrijf.
Kluytmans meldde geen persoonlijke financiële belangen hebben. Maar dat klopt niet.
Omissies in de belangenverklaring
Kluytmans meldt weliswaar dat hij verbonden is aan het Amphia Ziekenhuis en het Elisabeth-Tweesteden Ziekenhuis, maar niet dat hij via die zorginstellingen tevens verbonden is aan Microvida. Dat is een commercieel laboratorium van vier ziekenhuizen, waaronder de twee bovengenoemde.
Met tien andere vrijgevestigde artsen – dat wil zeggen dat ze niet in loondienst zijn – zit Kluytmans in een zogeheten maatschap, die zich verhuurt aan deze ziekenhuizen. Zo’n maatschap maakt afspraken met de zorginstelling over het honorarium van de artsen. Kluytmans maatschap heeft grote invloed op het reilen en zeilen van het lab: tot 1 oktober was Kluytmans collega in de maatschap, Bram Diederen, de directeur van Microvida. En binnenkort neemt een andere arts uit de maatschap dat roer over.
Nu komt het.
De omzet van de maatschap is dit jaar flink gestegen, door de grote hoeveelheid coronatesten die Microvida verricht voor de GGD
De verdiensten van de vrijgevestigde artsen kwamen in beeld door een brief van de Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie (NVMM) van juli. Daarin staat dat er afspraken zijn tussen ziekenhuizen en vrijgevestigde artsen, die erop neerkomen dat zij meer verdienen naarmate de testomzet stijgt.
Dat de vrijgevestigde microbiologen – inclusief die van Microvida – per test cashen, riep verbazing op bij buitenstaanders. Want dat is niet hoe het systeem sinds 2015 werkt. Voordien betaalden ziekenhuizen de vrijgevestigde specialisten wel per verrichting. Die methodiek leverde echter een perverse prikkel op: die stimuleerde artsen om veel medische handelingen te verrichten. Hierdoor werd de zorg te duur.
Sinds 2015 geldt daarom een ander stelsel voor verzekerde zorg, waarbij geen een-op-een relatie meer bestaat tussen verrichting en honorarium. Een chirurg die meer operaties uitvoert dan gepland, krijgt niet per se meer betaald. Elk ziekenhuis krijgt een maximumbedrag (een zogeheten plafond) per zorgverzekeraar, en moet het daarmee doen.
De corona-labtesten staan echter buiten dit systeem. Ze vallen niet onder de verzekerde zorg, maar worden betaald uit het zogeheten OGZ-budget (Openbare Gezondheidszorg). De ziekenhuizen factureren de labtesten bij de GGD, en de GGD krijgt ze weer vergoed door VWS. Vervolgens betalen de ziekenhuizen de artsen uit, en zijn daarbij niet gebonden aan een plafond of wettelijke grenzen.
En daar gaat het mis, erkende de NVMM zelf in haar brief: het honorarium van vrijgevestigde artsen kan namelijk wél een-op-een worden gekoppeld aan de testomzet uit het OGZ-budget. En dankzij corona is die omzet extreem toegenomen. Zo kan het gebeuren dat geld uit het publieke OGZ-budget tot overwinsten bij de vrijgevestigde artsen leidt.
De omzet die Microvida dankzij corona draait, heeft grote invloed op het inkomen van de elf artsen in deze maatschap. Die omzet is dit jaar flink gestegen, door de grote hoeveelheid coronatesten die Microvida verricht voor de GGD. Voor elke zogeheten PCR-test ontvangt Microvida 65 euro uit publieke middelen. Interim-directeur Maxime Westendorp zei begin november na vragen van FTM dat Microvida’s testcapaciteit ‘maximaal enkele duizenden testen per week’ is. Microvida meldde zelf echter dat de locatie Bravis en Amphia samen al 2500 testen per dag aankunnen. Dat noemt Westendorp nu een ‘communicatiefout’. Het lab kan circa 3000 testen per dag uitvoeren, zegt ze.
Sinds 1 juni kan iedereen zich gratis bij de GGD laten testen. Gesteld dat het lab vanaf dat moment op 75 procent van de maximale capaciteit van 3000 testen draait, dan gaat het dit jaar om 30 miljoen euro omzet. Daar zit een gezonde marge op.
Bron: ftm.nl
[…] GMT Lid Outbreak Management Team verzwijgt financieel belang bij coronatesten (alt) LNN TV0533 GMT Why America s Future Depends on Rebuilding Our Factories (agr) naked […]
[…] het lekken van deze informatie is Feike Sijbesma ontslagen.➡️ Arts-microbioloog Jan Kluytmans verdient aan coronatesten. Als lid van het Outbreak Management Team (OMT) adviseert hij gelijktijdig over het testbeleid en […]