Zes vragen over de mondkapjesplicht die dinsdag ingaat: Wanneer moet ik er een op?…

1. Wanneer moet ik een mondkapje op?

De mondkapjesplicht geldt voor iedereen van 13 jaar en ouder. Je moet een mondkapje op hebben in stationsgebouwen, luchthavens en in alle publieke binnenruimtes. Dit zijn in principe alle gebouwen waar je zo naar binnen kunt lopen. Voorbeelden zijn winkels, musea, restaurants, theaters en benzinestations.

Je hoeft geen mondkapje op in kerken, moskeeën en verenigingsgebouwen. Deze worden door de overheid gezien als besloten ruimtes en een mondkapje is in dat geval niet noodzakelijk.

Verder moet je ook een mondkapje opzetten bij contactberoepen. Dit zijn de gevallen waar de medewerker en de klant direct contact hebben, zoals bij de fysiotherapeut, kapper, maar ook de rijinstructeur. Zowel de klant als de medewerker is in die gevallen verplicht een mondkapje op te hebben.

2. Mag ik ook een sjaal of spatscherm gebruiken in plaats van een mondkapje?

Nee dat mag niet. Je mondkapje moet ontworpen zijn om de verspreiding van virussen tegen te gaan. Een sjaal voor je mond mag dus niet. Of een bivakmuts bijvoorbeeld. De overheid adviseert geen medische mondneusmaskers te gebruiken, want die hebben de zorgmedewerkers nodig.

Een spatscherm lijkt een goed alternatief voor een mondkapje, maar ook dit mag niet. Een van de voorwaarden die aan het mondkapje wordt gesteld is dat deze de neus en mond volledig moet bedekken. En een spatscherm doet dit niet, en is dan ook niet goedgekeurd. Er wordt aangeraden om mondkapjes te gebruiken die bij de drogist of supermarkt te koop zijn.

3. Voor wie geldt de mondkapjesplicht niet?

Voor mensen die vanwege een beperking of ziekte geen mondkapje kunnen dragen of opzetten geldt een uitzondering op de mondkapjesplicht. Mensen moeten wel zelf aannemelijk maken dat ze inderdaad een beperking of ziekte hebben. Het kan goed zijn om een verklaring van een dokter op zak te hebben voor het geval een agent of boa hier om vraagt.

Het is de vraag of dit in de praktijk ook gaat werken. Voor het openbaar vervoer geldt de mondkapjesplicht al sinds 1 juli. De regering heeft op dat moment ook een uitzondering gemaakt voor mensen die chronisch ziek zijn en geen mondkapje op mogen zetten. Toch weigeren vervoerders een uitzondering te maken voor mensen met een aandoening, zelfs als ze een doktersverklaring hebben. Volgens de vervoerders storen medereizigers zich aan mensen zonder mondkapje en is de uitzonderingspositie niet te handhaven.

Verder zijn er bepaalde activiteiten waarbij je je mondkapje af mag zetten. Dat zijn onder meer muzikale repetities, acteren, of tijdens het sporten. Zodra een sportactiviteit is afgelopen is het wel weer een verplichting om het mondkapje op te zetten. Daarnaast mag je als je geïnterviewd wordt voor radio of televisie ook je mondkapje afzetten.

4. Wat als ik geen mondkapje bij me heb?

Dan kun je het gebouw mogelijk niet in. Winkels hebben bijvoorbeeld het recht om bezoekers te weigeren die geen mondkapje bij zich hebben. Veel bedrijven en instellingen zullen mondkapjes uitdelen aan mensen die deze vergeten zijn, maar dit is niet verplicht en zal ook zeker niet altijd gebeuren. Het is dus mogelijk dat je of niet naar binnen kunt, of als je dat toch doet het risico loopt op een boete.

5. Wie gaat de mondkapjesplicht handhaven?

Net als bij alle coronaregels zijn het de politieagenten en de handhavers die uiteindelijk voor de handhaving verantwoordelijk zijn. Wel mogen eigenaren en beheerders van gebouwen mensen zonder mondkapje de toegang weigeren of je vragen een ruimte te verlaten als je geen mondkapje op hebt. Maar alleen van een boa of politieagent kun je ook echt een boete krijgen.

De hoogte van de boete is door de regering vastgesteld op 95 euro. Er is voor dit bedrag gekozen om te voorkomen dat je een aantekening op je strafblad krijgt als je geen mondkapje op hebt.

6. Gaan wij dat doen?